Op dit programma zijn niet direct specifieke Arnhemse ambities te onderkennen. Op een aantal terreinen in dit programma speelt wel een aantal ontwikkelingen. Deze zijn hieronder toegelicht.

Op basis van onderzoek wordt de huidige omslagrente in de begroting (5,25%) verlaagd naar een meer marktconform tarief (4%). Gezien de ontwikkelingen op de internationale kapitaalmarkt valt een sterke stijging van de rente op korte tot middellange termijn niet te verwachten, waarmee een omslagrente van 4% gedurende een reeks van jaren vastgehouden moet kunnen worden. Voor de begroting van de gemeente Arnhem als geheel is het resultaat van de verlaging van de omslagrente vanaf 2016 budgettair neutraal.

De ontwikkelingen in het gemeentefonds op basis van de meicirculaire GF 2015 zijn in hoofdstuk 2 in deze MJPB nader toegelicht.

In het Coalitieakkoord 2014-2018 is afgesproken dat de gemeentelijke belastingen, zoals de onroerend zaakbelasting en de afvalstoffenheffing, niet meer stijgen dan met de gemiddelde prijsstijging in Nederland. Voor 2015 heeft het Centraal Plan Bureau (CPB) de verwachte consumentenprijsindex (CPI) vastgesteld op 0,4%. Met dit percentage worden belastingen vanaf 2016 geïndexeerd. Belangrijke uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de belastingen en heffingen zijn in Arnhem de volgende:

• evenwichtige lastenverdeling tussen burgers en ondernemers;
• evenwichtige lastenverdeling tussen burgers onderling (draagkracht).

De instrumenten die Arnhem hiervoor inzet zijn:

• de grondslag van de belastingen. De OZB heeft met de WOZ-waarde een grondslag met een lastenverdelende werking. Zo geldt voor eigenaren van woningen en bedrijfsgebouwen en huurders van bedrijfsgebouwen: “Hoe hoger de waarde van de woning/het gebouw, hoe hoger de te betalen belasting”;
• kwijtschelding van gemeentelijke belastingen;
• kaders voor afzonderlijke belastingen.

Vanaf 2016 moeten gemeenten en andere overheden Vennootschapsbelasting (Vpb) gaan betalen over de winst die ze met hun ondernemingsactiviteiten maken. De omvang van het werkelijke bedrag is op dit moment nog onvoldoende exact te berekenen. In deze MJPB wordt voorlopig rekening gehouden met € 600.000 per jaar.

In de paragraaf Lokale heffingen wordt uitgebreid ingegaan op de beleidsuitgangspunten, op ontwikkelingen op het gebied van lokale heffingen, de lastendruk en de ontwikkeling van de tarieven.

In 2016 is een verdere reductie te zien van de loonkosten van de mobiliteitskandidaten ten opzichte van 2015.
Per 2017 zullen de resterende mobiliteitskandidaten als gevolg van de reorganisatie in 2012 overgaan op wachtgeld.
De doelstelling is om de wachtgeldverplichting te laten reduceren tot nihil.
Per 1 januari 2017 wordt op grond van de huidige CAO het Individueel Keuzebudget ingevoerd. Om dit mogelijk te maken zal hiervoor eenmalig een reservering van € 1,3 miljoen getroffen moeten worden, omdat op grond van het BBV een voorziening gevormd moet worden in plaats van een niet uit de balans blijkende verplichting.

Op dit moment loopt er een onderzoek naar de toekomst van de huisvesting van de ambtenaren die nu in het Stadskantoor gehuisvest zijn. Dit wordt ook in samenhang bekeken met de ontwikkelingen ten aanzien van de wijksturing.

De ontwikkelingen die op ICT-gebied vanuit de veranderopgaven spelen, zijn de volgende:

• flexibilisering in investeringen (van aanschaf naar huur, ofwel van investeren naar exploitatie);
• regionalisering en samenwerking;
• verlies van banen door krimpen van de organisatie in samenhang met het uitbesteden van onderdelen van de ICT- infrastructuur.

De verwachte bezuiniging ad € 10 miljoen vanaf als gevolg van de realisatie van wijksturing is voorlopig als stelpost op dit programma opgenomen. Voor 2016 is hiervoor een invoeringsbudget van € 1,5 miljoen begroot en in 2017 worden voor € 3 miljoen frictiekosten verwacht.
Daarnaast is in de jaren 2016 tot en met 2019 een stelpost opgenomen voor de verkoop van bezit (vastgoed) van
€ 1 miljoen per jaar. Zodra er meer duidelijkheid om welke panden het gaat, is het mogelijk deze stelpost te verdelen over de betreffende programma's.

Dit programma heeft een sterke samenhang met een aantal paragrafen uit de MJPB:

• paragraaf Stresstest: financiële status en weerbaarheid;
• paragraaf Lokale heffingen;
• paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing;
• paragraaf Financiering;
• paragraaf Bedrijfsvoering;
• paragraaf Investeringen.  

• Belasting- en legesverordening;
• Regionalisering van de ICT-afdeling (als onderdeel van de IGUO).

• Verordening financieel beleid en beheer;
• Treasurystatuut;
• Financiële spelregels n.a.v. “het Lenteakkoord”;
• Wet Financiering decentrale overheden (Fido);
• Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo);
• Nota Financieringsbemiddeling;
• Meicirculaire 2015.

Bedragen x €1.000

Toelichting mutaties exploitatie 2016 t.o.v. 2015 (t/m Raad 27 juli 2015)

Toelichting mutaties reserves 2016

Bedragen x €1.000

R0905 : De daling van de lasten in 2018 t.o.v. 2016 wordt voornamelijk veroorzaakt door afname van de frictiekosten en een taakstellende vermindering (  2 x € 1.400 x € 1.000) van de formatie met 20 fte in 2017 en 2018 (F6 coalitie-akkoord).

R0907 : De afname van de lasten vanaf 2017 is het gevolg van de taakstelling uit de MJPB 2014-2017 van € 400 (x € 1.000) om te zoeken naar alternatieven voor goedkopere huisvesting.

R0908 :  De daling van de kosten van 2016 naar 2017 is voor € 150 (x € 1.000) het gevolg van een in te vullen taakstelling door een verdere digitalisering van werkprocessen (zaakgericht werken).
Het verdere neerwaartse verloop van de kosten wordt veroorzaakt door een afname van de kapitaallasten van de in gebruik zijnde hard- en software en telefoon en datavoorzieningen.

R0910 : Vanaf 2018 een toename door vrijval van kapitaallasten, die bij de actualisering van het Meerjarig InvesteringsPlan wordt ingezet voor (vervangings)investeringen.

Relatie productbudget met veranderopgave(n)

*1: Voor 2016 en verder zijn de volgende bedragen gekoppeld aan de wijksturing

(1) De realisatie van de rente-risiconorm daalt in 2015 scherp, omdat in dat jaar de begroting sterk is toegenomen als gevolg van de 3D's in de zorg. In de jaren na 2016 stijgt deze weer, maar het zal nog jaren duren voordat de toegestane 20% wordt benaderd. De rente voor langlopende leningen is laag en daarmee is het minder aantrekkelijk om leningen met een kortere looptijd aan te trekken, waardoor de aflossingen in de komende jaren op een laag niveau blijven.
(2) Het percentage indirect personeel daalt vanaf 2017 als gevolg van de taakstelling van 20 FTE op de ondersteunende taken, zoals vastgelegd in het Coalitieakkoord. Met ingang van 2018 daalt de indirecte formatie nogmaals met 20 FTE.